Nadzór nad działalnością samorządu województwa sprawuje:
- Prezes Rady Ministrów oraz
- wojewoda,
- a w zakresie spraw finansowych regionalna izba obrachunkowa.
Nadzór nad wykonywaniem zadań województwa sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.
Uprawnienia organu nadzoru: organy nadzoru mogą wkraczać w działalność województwa tylko w przypadkach określonych w ustawach. Mają prawo żądać informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania województwa, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych.
Jeżeli ważność rozstrzygnięcia organu województwa, jego zatwierdzenie, uzgodnienie lub zaopiniowanie uzależnione jest od innego organu, organ ten powinien zająć stanowisko najpóźniej w ciągu 14 dni od doręczenia rozstrzygnięcia lub jego projektu. Termin wynosi 30 dni, jeżeli zatwierdzenie, uzgodnienie lub zaopiniowanie wymagane jest od organu stanowiącego jedn. samorządu teryt. Jeżeli ww. organy nie zajmą stanowiska w sprawie, to rozstrzygnięcie uważa się za przyjęte w brzmieniu przedłożonym przez województwo z upływem ww. terminów.
Marszałek zobowiązany jest przedłożyć wojewodzie uchwały rady w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia. Marszałek przedkłada do RIO na zasadach wyżej określonych, uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu i inne uchwały objęte zakresem nadzoru izby.
Uchwała organu województwa sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia jej doręczenia organowi nadzoru. Organ nadzoru wszczynając postępowanie w sprawie lub w toku postępowania stwierdzenia nieważności uchwały, może wstrzymać jej wykonanie. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały organu województwa wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego. Nie stosuje się tego do uchwały o zaskarżeniu rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu administracyjnego. Po upływie 30 dni: organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały organu województwa i w tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Organ nadzoru oraz sąd mogą wstrzymać wykonalność uchwały.
W przypadku złożenia przez organ województwa skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze sąd administracyjny wyznacza rozprawę nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia skargi.
Nie stwierdza się nieważności uchwały organu województwa po upływie 1 roku od dnia jej podjęcia chyba, że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały w terminie albo, jeżeli uchwała jest aktem prawa miejscowego. Jeśli nie stwierdzono nieważności uchwały z powodu upływu terminu, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, orzeka się o niezgodności uchwały z prawem. Uchwała taka traci moc prawną z dniem orzeczenia o jej niezgodności z prawem.
Rozstrzygnięcia organu nadzorczego dotyczące województwa, podlegają zaskarżeniu do sądu adm. z powodu niezgodności z prawem, w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia. Do złożenia skargi uprawnione jest województwo. Podstawą do wniesienia skargi jest uchwała sejmiku województwa.
Rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi albo z dniem oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd.
W razie nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa.
W razie powtarzającego się naruszenia przez radę Konstytucji lub ustaw, Sejm na wniosek Prezesa RM, może w drodze uchwały rozwiązać sejmik województwa. Rozwiązanie rady jest równoznaczne z rozwiązaniem wszystkich organów województwa. Prezes RM na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej wyznacza osobę, która do czasu wyboru nowych organów województwa pełni funkcję tych organów.
Jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuści się zarząd, to wojewoda wzywa radę do zastosowania niezbędnych środków, a jeżeli wezwania nie odnoszą skutków, występuje za pośrednictwem ministra właściwego ds. administracji publicznej z wnioskiem do Prezesa Rady Ministra o rozwiązanie zarządu. Do czasu wyborów funkcje zarządu pełni osoba wyznaczona przez Prezesa RM.
W razie nie rokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy województwa, Prezes RM na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej może zawiesić organy województwa i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do 2 lat, nie dłużej jednak niż do wyboru zarządu przez radę kolejnej kadencji. Zawieszenie organów województwa i ustanowienie zarządu komisarycznego może nastąpić po uprzednim przedstawieniu zarzutów organom województwa i wezwania do niezwłocznego przedłożenia programu poprawy sytuacji. Komisarza rządowego powołuje Prezes RM na wniosek wojewody, zgłoszony za pośrednictwem w/w ministra. Komisarz rządowy przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji organów województwa z dniem powołania.
