Podstawowe zadania samorządu województwa
Podstawowe zadania samorządu województwa są uregulowane w rozdziale 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (art. 11-14).
Do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań
publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej. Samorząd województwa:
1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
2) dysponuje mieniem wojewódzkim,
3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.
Ponadto samorząd województwa:
- określa strategię rozwoju województwa, uwzględniającą określone w ustawie cele, jak np.pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej, czy pobudzanie aktywności gospodarczej. Strategia rozwoju województwa jest realizowana poprzez programy wojewódzkie. Przy jej formułowaniu i realizacji polityki jego rozwoju, współpracuje między innymi z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa oraz z samorządem gospodarczym i zawodowym. Samorząd województwa może w związku z realizacją strategii rozwoju województwa występować o wsparcie ze środków budżetu państwa na realizację zadań zawartych w programach wojewódzkich i zawierać kontrakt wojewódzki z Radą Ministrów na podstawie odrębnej ustawy.
- prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się między innymi tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy, czy utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim, pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej, promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa.
Wykonując powyższe zadania samorząd województwa współpracuje z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa oraz z samorządem gospodarczym i zawodowym, administracją rządową, szczególnie z wojewodą, innymi województwami, organizacjami pozarządowymi, szkołami wyższymi i jednostkami naukowo-badawczymi, oraz może również współpracować z organizacjami międzynarodowymi i regionami innych państw, zwłaszcza sąsiednich. Zasady, tryb i harmonogram opracowania strategii rozwoju województwa i programów wojewódzkich określa sejmik województwa.
Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie:
1) edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
4) pomocy społecznej,
5) polityki prorodzinnej,
6) modernizacji terenów wiejskich,
7) zagospodarowania przestrzennego,
8) ochrony środowiska,
9) gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych,
10) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
11) kultury fizycznej i turystyki,
12) ochrony praw konsumentów,
13) obronności,
14) bezpieczeństwa publicznego,
15) przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy.
Ustawy mogą określać sprawy należące do zakresu działania województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez zarząd województwa. Ustawy mogą również nakładać na województwo obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
W sferze użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także może przystępować do takich spółek, a poza sferą użyteczności publicznej może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służących rozwojowi województwa. Zasady tworzenia przez województwo spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych oraz przystępowania do nich określa ustawa.
